Crisis als vliegwiel voor verandering
‘Never waste a good crisis’ luidt een bekende uitspraak van Winston Churchill, die dit destijds zei om aan te geven dat De Verenigde Naties nooit bestaan hadden zonder de Tweede Wereldoorlog die er aan vooraf ging. Soms ‘dwingen’ negatieve omstandigheden je tot aanpassingen, te veranderen in en richting die je misschien wel later, maar niet nu al bedacht had. Vaak leidt dat tot iets moois en positiefs. Ik hoop dat we, liever vroeger dan later, ook zo terug kunnen kijken op de coronacrisis die ons nog steeds in de ban heeft.
Schreef ik in mijn vorige column al over het belang van een actuele, betrouwbare en complete database waarin alle gegevens staan van bewegwijzering in Nederland, dit keer wil ik nog een stapje verder gaan: de digitalisering van de wereld gaat zó snel, dat we als NBd niet anders kunnen dan in de zesde versnelling schieten. En dat is spannend. Of tenminste: ík vind het spannend.

Impact op bewegwijzering
Vanmorgen las ik een artikel op LinkedIn over de impact van deze gezondheidscrisis op de mobiliteitswereld. Die gaat enorm zijn. Hadden we het voor januari nog over hoe we mensen uit de auto en vliegtuig in de trein en op de fiets konden krijgen, nu hebben we massaal het thuiswerken ontdekt en gaat niemand meer op vakantie (en al helemaal niet ver weg). Zo’n extreme oplossing voor het fileprobleem is natuurlijk niet te verkiezen, maar de situatie biedt ons wel veel meer mogelijkheden dan we ooit van tevoren hadden bedacht. Zo zijn we na de eerste domper over het niet doorgaan van ons symposium over de toekomst van bewegwijzering, druk bezig om op 4 juni een digitaal event te organiseren. Een tipje van de sluier: mijn opvolger, de nieuwe directeur, Hanneke Steen-Klok, is erbij. Terug naar het ‘oude normaal’ gaan we voorlopig niet, en het lijkt erop dat deze maanden veranderingen in gang zetten waarop we anders misschien nog wel vijftig jaar hadden moeten wachten. Als we straks alleen nog maar naar kantoor gaan om te vergaderen en de rest van ons werk thuis doen, wat betekent dat dan voor bewegwijzering? Voor de uitbreidingsplannen voor snelwegen? Komt er meer ruimte voor groen, blijven de luchten zo schoon als nu?

Aan het tuinpad
Corona blijkt een snelkookpan waardoor veranderingen noodgedwongen eerder en sneller doorgevoerd worden. Voor mij als mens zijn dit grote stappen en ik zet ze aarzelend. Kan ik de verbinder zijn die ik voor ogen heb als ik mensen vooral via een schermpje spreek? Die afstand past niet bij mijn basale normen en waarden, waar menselijkheid, samenwerking en interactie leidend zijn. Van de week sprak ik een medewerker over een project, maar deelden we ook hoe het met ons ging, wat we misten. Het raakte me en na het gesprek belde ik even met mijn vader. Mijn ouders wonen in België, de grens is gesloten. Zelfs langsrijden en even zwaaien vanaf het tuinpad zit er niet in. Ik blijf dat nodig hebben, van die momenten samen, óók met medewerkers. Die subtiele non-verbale signalen die je alleen oppikt als je iemand in de ogen kijkt, de korte waardevolle gesprekjes bij het koffie-apparaat, het gemak waarmee je naar iemand kunt toelopen en dingen meteen regelt samen. Daar gaat geen rotvirus verandering in brengen.

Route onbekend
We moeten het ‘anders’ doen zonder echt te weten hoe dat anders er op de lange termijn uit gaat zien. We bevinden ons collectief in een niemandsland, een grillig landschap waar niemand de weg nog kent. Dat vraagt iets van ons allemaal. We zitten allemaal op onze eigen manier, met onze eigen emoties, naar die nieuwe landkaart te staren. Niemand kent de route nog. Dat levert nieuwe dilemma’s op, ook voor de NBd. Al langer werken we aan onze toekomstvisie, waarin we verschillende scenario’s uitwerken om de dienst voor te bereiden op de toekomst. Het is evident dat nut en noodzaak van fysieke bewegwijzering zal veranderen, het hoe en vooral wanneer is koffiedik kijken. De beweging die we nu door de coronacrisis moeten maken, past wel bij de lijn die we als dienst hebben ingezet. In die zin kan het een kans zijn om de transitie van onze organisatie kracht bij te zetten. We moeten samen met de wegbeheerders op zoek naar hoe we de omstandigheden zo kunnen sturen dat we deze veranderingen in ons voordeel kunnen sturen. Er zit een paradox in de huidige situatie: het vraagt om verbinding en samenwerking, om mínder op ons eigen eiland blijven zitten, maar hoe doe je dat als je feitelijk wél solistisch in je werkkamer op zolder zit? De NBd heeft als kennispartner de verantwoordelijkheid om kennis en expertise over bewegwijzering te borgen en een nieuwe generatie aan te trekken en op te leiden. Maar voorleven is lastig, als wij ‘oudjes’ ook geen vat hebben op de huidige situatie. Wie weet, biedt het de jonkies juist de uitgelezen kans met een schone lei te beginnen, los van oude overtuigingen en ingesleten werkculturen. En gaat dát ons allemaal verder brengen.