De Nationale Bewegwijzeringsdienst (NBd) en de samenwerkende overheden en partijen binnen Tour de Force hebben een landelijk gedragen uitvoeringsvorm van bewegwijzering voor hoogwaardige regionale fietsroutes ontwikkeld én vastgesteld. Deze vorm bestaat uit een bordenfamilie (voorwegwijzer, beslisser en bevestigingsbord), voorzien van een gekleurd kader met F-nummer. Dit resultaat leidt binnenkort tot een aanvulling op de CROW-richtlijn voor (fiets)bewegwijzering. Die richtlijn is door iedereen en overal toepasbaar met als doel veiligheid, uniformiteit en continuïteit.
Fietsbewegwijzering klaar voor de toekomst
De nieuwe uitvoeringsvorm draagt optimaal bij aan het tijdig waarnemen en herkennen van de weg van A naar B voor de (snellere) fietser. De hoogwaardige regionale fietsroute F344 Deventer-Apeldoorn is als eerste in Nederland uitgerust met de nieuwe borden. Inmiddels heeft de NBd vanuit diverse delen van het land aanvragen ontvangen voor de vormgeving van bestaande en nog te realiseren regionale fietsroutes.
Resultaat van constructief samenwerken en gedegen kwalitatief onderzoek
“Voldoet de huidige fietsbewegwijzering nog wel voor de – met name – snellere fietser?” Dat was de vraag van de provincies Noord-Brabant, Gelderland en Utrecht. Zij namen eind 2016 het initiatief voor verdere ontwikkeling van fietsbewegwijzering voor hoogwaardige regionale fietsroutes. Deze actie is verder ingebed binnen de Tour de Force, een krachtig netwerk van overheden, marktpartijen, maatschappelijke organisaties, kennisinstituten en platforms dat zich inzet voor 20% meer fietskilometers in Nederland.
Vanuit het thema ‘Hoogwaardig Fietsnetwerk’ werken zij aan het verder ‘volwassen worden’ van hoogwaardige regionale fietsroutes. De ontwikkeling van passende fietsbewegwijzering is daar een belangrijk onderdeel van. Tour de Force organiseert de afstemming met o.a. de provincies en vervoerregio’s als initiatiefnemers en de wegbeheerders van deze routes. De NBd heeft samen met CROW dit initiatief omarmd en haar medewerking verleend aan een landelijk gedragen onderzoek.
Pilot 1: Demonstratieroute Tilburg-Loon op Zand-Waalwijk
De NBd, overheden en kennisinstellingen voerden gezamenlijk twee pilots uit. De eerste pilot was in 2017 op de demonstratieroute Tilburg-Loon op Zand-Waalwijk. De uitkomst was dat het toepassen van een voorwegwijzer vóór de kruising en een bevestigingsbord na de kruising een positief effect heeft op de tijdige leesbaarheid en daarmee op de verkeersveiligheid. Zeker op locaties waar de snelheden ook hoger kunnen liggen dan gemiddeld, vooral in het buitengebied. De Breda University of Applied Sciences (BUAS) voerde samen met de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) het onderzoek uit onder gebruikers, beheerders en beleidsmakers.
Pilot 2: Landelijke opschaling naar drie regionale fietsroutes
De aanbevelingen uit de eerste pilot vormden de basis voor verdere ontwerp-optimalisaties. De NBd stelde in 2018, naast de bestemming en het unieke F-nummer, diverse ontwerpen op waarin ook kleurgebruik is opgenomen. Deze ontwerpvarianten zijn vervolgens in de praktijk uitgevoerd op drie pilotroutes: Apeldoorn-Deventer, Utrecht-De Bilt, Eindhoven-Veldhoven. De borden zijn onderzocht door adviesbureau Goudappel Coffeng. Ruim 2.100 respondenten uit heel Nederland vulden enquêtes in die een representatief onderzoek opleverden.
Richtlijn Bewegwijzering
De NBd won adviezen in voor de praktische toepasbaarheid van de onderzoeksaanbevelingen voor F-nummering en kleurgebruik. TNO werd geraadpleegd over de toe te passen kleuren en experts op het gebied van gedragsbeïnvloeding over het toepassen van de nummers en analogie met A/N-wegen. Op basis van alle uitkomsten is het advies van de werkgroep Wayfinding van Tour de Force voorgedragen aan het CROW Platform Bewegwijzering voor de Richtlijn Bewegwijzering. In dit advies heeft de bordenfamilie (voorwegwijzer, beslisser en bevestigingsbord) een normaal formaat voorwegwijzer, met een gekleurd kader met F-nummer en een langer tekstvak, links uitgelijnd.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Piet Stolk, relatiemanager NBd (piet.stolk@rws.nl).